“We willen de natuur ontzorgen.”

Op 24 september is de eerste representatieve entree van het Nationaal Park geopend, de compleet vernieuwde Tapuit in de duinen van Meijendel. Parkentree De Koekamp ligt juist in centrum Den Haag. Daarvan is de opening nog een stip op de horizon. Een gesprek met twee projectadviseurs over de manier waarop zij hun bezoekers willen inspireren en informeren en tegelijk de natuur beschermen.

Een kleine tien jaar na de start was de inrichting van Dunea’s bezoekerscentrum De Tapuit aan het eind van de levensduur. “Met nieuwe technieken kun je weer andere dingen, vertelt projectadviseur Bart van Engeldorp Gastelaars. “We willen mensen inspireren: hoe kun je zelf op een duurzame manier met natuur en water omgaan, thuis, in je tuin of op je balkon?” Informatie is nu vaker verpakt in spelvorm. “Er zit een leuk spel in, waarbij je als duinwachter in situaties terechtkomt waarvan je je moet afvragen: mag dit nou wel?”, zegt hij. “Op een speelse manier besef je dat je in een bijzonder natuur- en waterwingebied bent en dat er regels nodig zijn om de natuur te beschermen. We hebben er aandacht aan besteed dat er steeds nieuwe dingen te doen zijn.”

Belangrijk voor de vernieuwing van de Tapuit is dat het nu als parkentree meer aandacht vestigt op het grote Nationaal Park Hollandse Duinen, waar Meijendel onderdeel van is. “Op de grote digitale kaart van het gebied zie je in eerste instantie Meijendel, maar je kunt uitzoomen naar de schaal van het nationaal park. Je kunt fiets- en wandelknooproutes aan- en uitzetten en er is een activiteitenkalender. Zo inspireren we mensen nieuwe bestemmingen te kiezen, bij andere partners in het nationaal park.”

Rijke historie
Er staan meer parkentrees op stapel, die allemaal uniek zijn door hun ligging. De Tapuit ligt middenin Meijendel, een internationaal beschermd natuurgebied. Hoe anders is De Koekamp, gelegen in hartje Den Haag. De Koekamp is nu vooral een werklocatie voor de boswachters van Staatsbosbeheer. Het gebouw en het hertenkamp ernaast liggen een beetje verborgen naast het Malieveld en het Haagse Bos. De plannen zijn erop gericht om het toegankelijk te maken voor het publiek, met een informatiecentrum en horeca.
“Het wordt een groene entree naar het Nationaal Park”, aldus projectleider Jaap Wilting van Staatsbosbeheer. “Het is uniek dat je op 500 meter van het Centraal Station van Den Haag naar het Haagse Bos loopt.” Architecten zijn bijna klaar met het ontwerp van het landschap en het nieuwe paviljoen, waarvoor het huidige pand wordt gesloopt. “Het was lastig om een nieuw gebouw te ontwerpen dat meer functies krijgt en dus groter wordt, op een bestaand erf. We hebben veel discussie gevoerd om ervoor te zorgen dat de inrichting van het erf in de toekomst nog mooier en groener wordt. Nadat het voorlopige ontwerp af is, willen we in gesprek met de omgeving. We werken daarvoor intensief samen met een gebruikersgroep van het Haagse Bos. Dat zijn natuurliefhebbers, kinderen van een nabijgelegen school, maar ook ruiters, hondenliefhebbers en omwonenden.”

Wat bezoekers van parkentree De Koekamp straks gaan beleven, is nu nog volop in ontwikkeling. “We denken aan een expositie met leuke weetjes over het gebied zelf en over de rijke historie van het gebied. We willen graag de mooie verhalen over het verleden zichtbaar maken. Maar het wordt ook een plek waar je inspiratie kunt opdoen voor een volgend bezoek aan een andere plek in het Nationaal Park.”

Bezoekersstromen in goede banen
Een parkentree heeft niet alleen een informatieve en educatieve functie. De toenemende druk op de natuur in dit deel van de Randstad was een van de belangrijkste redenen waarom Dunea in 2016 het initiatief nam om een nationaal park op te richten, zegt Van Engeldorp Gastelaars. “Er komen steeds meer mensen wonenwaardoor de recreatiedruk op de duinen toeneemt. Het idee van de parkentree is dat we meer locaties in het Nationaal Park bieden die een bestemming op zich worden. De meeste komen buiten Natura 2000-gebieden. We geven mensen een inspirerende beleving op een plek waar de natuur dat aankan en waar je met plezier kunt verblijven. Er is horeca aanwezig, er speelgelegenheid voor kinderen, oplaadpunten voor e-bikes en het zijn startpunten voor excursies. Echt bedoeld om de natuur te ontzorgen. Een zonering aanbrengen om natuurwaarden te beschermen kan veel beter op de schaal van een Nationaal Park, over de grenzen van kleinere gebiedjes heen. Het doel is dan ook niet om nieuwe bezoekers naar De Tapuit te trekken. We willen vooral bestaande bezoekersstromen in goede banen leiden.”

Met een mooi terras en horeca is het straks ook prettig om in De Koekamp te verblijven. De bezoekers die Wilting verwacht, zijn heel divers. “Rijksambtenaren en ander kantoorpersoneel maken hier een lunchwandeling en in de weekends komen er veel dagjesmensen. We willen ook schoolkinderen gaan ontvangen. We zitten nu nog volop in de procedures en het vergunningentraject. Het zou mooi zijn als het in de loop van 2023 klaar is.” De Koekamp wordt dan bovendien een startpunt voor allerlei activiteiten. “Je kunt een rondleiding krijgen van de boswachter door het Haagse Bos bijvoorbeeld. Je gaat je verwonderen over de mooie natuur in de stad, met bijzondere planten en bomen, eekhoorntjes en vossen. Dat moet ervoor gaan zorgen dat mensen zich realiseren dat het nationaal park meer is dan alleen de duinen, en dat je ook nog eens terug kunt komen.”